- ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
- ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
- ΟΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
- ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ
- LINKS
|
|
Γιώργος Μαρνελάκης
2006-2007, Χειμερινό Εξάμηνο
Τ.Α.Μ.
Το μάθημα επιχειρεί μια εισαγωγή σε φεμινιστικές και σε άλλες κριτικές προσεγγίσεις του αστικού χώρου, όπως έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια στο πλαίσιο των λεγόμενων πολιτισμικών σπουδών (cultural studies). Η ανάλυση, η μελέτη και η ερμηνεία πολλαπλών πολιτισμικών —με την πιο ευρεία έννοια του όρου— πρακτικών στο χώρο της πόλης αποτελεί ένα διεπιστημονικό εγχείρημα για τις πολιτισμικές θεωρήσεις, με δάνεια από διάφορους άλλους κλάδους της γνώσης (κοινωνιολογία, φιλοσοφία, κριτική θεωρία, ανθρωπολογία, ιστορία), αλλά και με αποτέλεσμα τη δυναμική αποσταθεροποίηση των ορίων ανάμεσα στις παραπάνω επιστημονικές περιοχές. Στα πλαίσια αυτά, τα ζητήματα της κατασκευής των έμφυλων ταυτοτήτων, καθώς επίσης και μιας σειράς άλλων κοινωνικοπολιτισμικών χαρακτηριστικών όπως η σεξουαλικότητα, η "φυλή" και η εθνότητα, έχουν αναδειχθεί ως κεντρικής σημασίας για την εμπειρία, τη νοηματοδότηση και τη χρήση του χώρου, και έχει γίνει προσπάθεια να εισαχθούν και στους προβληματισμούς μιας σειράς από κλάδους και περιοχές έρευνας που ασχολούνται με τη μελέτη, το σχεδιασμό και τη διαχείριση του χώρου (ανθρωπογεωγραφία, κοινωνιολογία του χώρου, αρχιτεκτονική, πολεοδομία, χωροταξία). Έτσι, τίθεται υπό αμφισβήτηση ο κυρίαρχος λόγος (discourse) για την πόλη και την αστική ζωή —ο οποίος αναφέρεται στην "κανονική ομάδα" των ετεροφυλόφιλων, λευκών, αρτιμελών και μεσοαστών ανδρών— αλλά και επαναπροσδιορίζονται τα ερωτήματα για το σχεδιασμό του αστικού χώρου σε μια λογική που δεν αφορά πλέον το "μέσο χρήστη" ή τον "άνθρωπο".
Το μάθημα είναι οργανωμένο σε τέσσερις ενότητες: Η πρώτη ενότητα εισάγει στην οπτική και τη θεματολογία του μαθήματος, συζητά τις βασικές έννοιες με τις οποίες θα ασχοληθούμε και τοποθετεί την προβληματική του μαθήματος στην ευρύτερη θεωρητική συζήτηση γύρω από το μεταμοντερνισμό και το μεταδομισμό. Η δεύτερη ενότητα εισάγει στις φεμινιστικές προσεγγίσεις του αστικού χώρου, συζητά ζητήματα μεθόδου, παραγωγής γνώσης και ερευνητικής πρακτικής από την οπτική του φύλου και εστιάζει σε θέματα που έχουν απασχολήσει τη φεμινιστική έρευνα (η αμφισημία της παρουσίας των γυναικών στην πόλη, η καθημερινή ζωή και οι κατά φύλο καταμερισμοί εργασίας, η διάκριση "χώρου δουλειάς" και "σπιτιού" και τα όρια του δημόσιου και του ιδιωτικού χώρου, η συζήτηση γύρω από τις έννοιες "ταυτότητα", "ισότητα" και "διαφορά" σε σχέση με την εμπειρία την πόλης). Η τρίτη ενότητα εστιάζει στο ζήτημα της σεξουαλικότητας στις έμφυλες θεωρήσεις του χώρου. Συζητιούνται θέματα όπως, μεταξύ άλλων, το ερώτημα της διαπλοκής φύλου και σεξουαλικότητας και το "σώμα" ως τόπος κοινωνικοπολιτισμικών "εγγραφών" και γίνεται εισαγωγή στις γεωγραφίες της σεξουαλικότητας και στην κριτική του "ετεροσεξισμού" των κυρίαρχων προσεγγίσεων της πόλης, όπως έχει πρόσφατα αναπτυχθεί στα πλαίσια των lesbian/gay studies και των queer θεωριών. Η τέταρτη ενότητα συζητά τα ζητήματα της "φυλής" και της εθνότητας σε σχέση με τις έμφυλες θεωρήσεις του χώρου. Γίνεται εισαγωγή στις μετα-αποικιοκρατικές προσεγγίσεις, με θέματα υπό συζήτηση τη χωρική συγκρότηση του δίπολου αποικιοκράτης/ αποικιοκρατούμενος, την έννοια του "τρίτου χώρου", την παρουσία του ("φυλετικά" ή/και εθνοτικά) "άλλου" και το παιχνίδι του "οικείου" και του quot;ξένου" στην πόλη.
Δείτε την ιστοσελίδα του μαθήματος.