- ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
- ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
- ΟΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
- ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ
- LINKS
|
|
Φύλο, Θρησκεία και Πολιτική (με αφορμή τη "μαντίλα" στη Γαλλία)Ο γαλλικός νόμος που απαγορεύει στις μαθήτριες και στους μαθητές να φέρουν θρησκευτικά σύμβολα στο σχολείο προκάλεσε πλήθος συζητήσεις και διαμάχες σε διαφορετικούς κύκλους: εκπαιδευτικοί, πολιτικοί, διανοούμενοι, θρησκευτικοί ηγέτες, και φεμινίστριες κλήθηκαν να πάρουν θέση αναφορικά με το ζήτημα αυτό. Το γεγονός συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τον ιστορικό ρόλο της κοσμικής εκπαίδευσης στη Γαλλία. Η ίδια η συζήτηση, όμως, έδειξε ότι πρόκειται για πολύπλοκο θέμα που θέτει πολιτικά, θεσμικά, φιλοσοφικά και ιδεολογικά ερωτήματα, παλαιότερα αλλά και νεότερα. Ερωτήματα συνυφασμένα με τη γαλλική κοινωνία και τον διαχωρισμό της σφαίρας του κοσμικού από το θρησκευτικό, ζητήματα προστασίας της πολιτισμικής ομοιογένειας του έθνους, που συνδέονται με αποικιοκρατικές και εθνικιστικές οπτικές, συμπτώματα, ενδεχομένως, της διατάραξής τους. Η συζήτηση αυτή, προϊόν μιας μακρόχρονης και πολυδιάστατης ιστορίας θρησκευτικών συγκρούσεων και εκκοσμίκευσης, αποκτά ιδιαίτερη σημασία σήμερα, σε καιρούς που γίνεται λόγος για αναβίωση των θρησκειών και για θρησκευτικό φανατισμό.
Θα προσπαθήσουμε να ξετυλίξουμε το νήμα των ερωτημάτων τραβώντας μία του άκρη, αυτήν που αφορά στο Φύλο· άλλωστε, το ζήτημα έγινε ευρύτερα γνωστό, και ταυτίστηκε σε μεγάλο βαθμό, με την απαγόρευση στις μουσουλμάνες μαθήτριες να φορούν «μαντίλα», όπως ορίζει ο θρησκευτικός τους νόμος. Η αφετηρία του προβληματισμού μας είναι λοιπόν κατά πόσον οι έμφυλες διαστάσεις ερμηνεύουν ή και καθορίζουν τα κίνητρα καθώς και τις συνέπειες της στάσης απέναντι στο πρόβλημα. Τι χαρακτήρα παίρνει η χειραφέτηση και η καταπίεση των γυναικών με αναφορά στο συγκεκριμένο πρόβλημα; Ποιοι και πώς διαχειρίζονται τους λόγους γύρω από τα δύο αυτά ζητήματα; Πώς οι φεμινισμοί συνδιαλέγονται με τις θρησκευτικές ταυτότητες; Μέσα από ποιες διαδικασίες η ταυτότητα του φύλου αρθρώνεται με βάση τη διχοτομία παραδοσιακό/ νεωτερικό; Από ποιους τίθεται το «δικαίωμα στη διαφορά» και σε ποιους αποκλεισμούς οδηγεί σε σχέση με τη συμμετοχή στα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα;
Η συζήτηση που προκαλούμε σκοπό έχει να ενισχύσει τον προβληματισμό γύρω από ένα εξαιρετικά πολύπλοκο ζήτημα, πέρα από τις απλουστευτικές προσεγγίσεις που θέτει, αναγκαστικά ίσως, το δίπολο υπέρ ή κατά του νόμου.
Αθηνά Αθανασίου (Ι.Α.Κ.Α, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)
Ελένη Βαρίκα (Universite de Paris VIII, Saint Denis)
Βαγγέλης Μπιτσώρης (Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης)
Εύη Ζαμπέτα (T.E.A.Π.Η., Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Ιωάννα Λαλιώτου (Ι.Α.Κ.Α., Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)